Maddi Hasarlı Trafik Kazası Ve Sonrasındaki Hukuki Süreç

Bir gün aracınıza binip güzel havanın keyfini çıkarmak için dolaşmaya çıktığınızda, başka bir aracın sebebiyet vermesiyle trafik kazasına karışabilirsiniz. Ülkemizde karayolu ağında 2020 yılında toplam 983 bin 808 adet trafik kazası meydana gelmiştir. Bu kazaların 833 bin 533 adedi maddi hasarlı, 150 bin 275 adedi ise ölümlü yaralanmalı trafik kazasıdır. Trafik kazaları, istatistiklerden de anlaşılacağı üzere hemen hemen herkesin karşılaşabileceği bir sorundur. 

Öncelikle trafik kazasına karıştığınızda “günüm berbat oldu” “aracım mahvoldu” gibi yakınmalardan daha çok “şimdi ne yapmalıyım?” sorusu sizlere daha çok fayda sağlayacaktır. 

Kaza sonrası sakin bir şekilde davranılmalıdır. Aracınızı kaza yerinden farklı bir yere çekmeden evvel; çevrede trafik işaretleri, trafik lambası vs. bulunan alanlar ve kazaya karışan diğer aracın plakası gözükecek şekilde olabildiğince fazla açıdan kaza fotoğrafları çekilmeli ardından diğer araç sürücüsü/sürücüleri ile karşılıklı anlaşarak kaza tespit tutanağı düzenlemeniz gerekmektedir. Kaza tespit tutanağı hazırlamak için kazada maddi bir hasarın oluşması zorunludur. Kazanın oluş şeklini kaza tespit tutanağı ile kayıt altına alacağınızdan bu aşamayı titizlikle tamamlamanız gerekmektedir. Bu tutanak, kaza sonrası sigorta işlemlerinin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için önemlidir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi diğer araç sürücüsü/sürücüleriyle anlaşıp Trafik polisine gerek olmaksızın kaza tespit tutanağı düzenleyebilirsiniz. Ancak Trafik kazalarında polis ya da jandarmanın çağrılması gereken durumlar şunlardır: 

Kamu malına ya da araç dışında herhangi bir cisme hasar verilmesi halinde, 
Sürücülerden ya da yayalardan birinin yaralanması halinde, 
Sürücünün alkollü olması durumunda, 
Sürücünün ehliyetsiz olması ya da aracı sürmek için ehliyet cinsinin yeterli olmaması durumunda, 
Kazaya karışan sürücülerden birinin arabasının trafik sigortası olmaması durumunda, 
Kazaya karışan araçlardan birinin resmi bir araç olması halinde, 
Tek taraflı maddi hasarlı bir kaza olması halinde, 
Sürücülerden birinin akıl sağlığından şüpheleniliyorsa, 
kaza yerine polis ekiplerinin çağrılması ve kaza tutanaklarının resmi görevliler tarafından tutulması gerekir. Kaza tespit tutanağı ve kaza fotoğrafları ile birlikte yetkili servis veya özel servise başvurarak aracınızdaki tamir işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. 

Yazımızın asıl konusu olan değer kaybı hususu ise bu noktadan sonra önem arz etmektedir. 

ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR? 

Meydana gelen trafik kazası neticesinde hasar alan ve bu hasar nedeniyle onarım, bakım, tadilat vb. işlemlerden geçen bir aracın bundan sonraki süreçte ikinci el piyasasındaki değerini ifade eden bir kavramdır. Bir başka ifade ile kaza geçiren aracın kazadan sonra ne kadar iyi bir şekilde tamir edilmiş olursa olsun, ekonomik değerinde meydana gelen düşüştür. 

Araç Değer Kaybı Tazminatında Hesaplamaya Esas Kriterler 
Araç değer kaybı hesaplamasında etkisi bulunan pek çok değişken vardır. Değişkenlerin bazıları araç, bazılarıysa araç kullanım şekliyle ilgilidir. Bu değişkenler aşağıdaki şekilde sıralanabilir: 

Hasar geçmişi ve niteliği 
Kilometresi 
Marka ve model bilgisi 
Üretim yılı 
Pazar değeri bu hesaplamaya etki eden faktörlerden bazılarıdır. 

Araç değer kaybının kimden talep edilebilir olduğu konusuna baktığımızda ise; meydana gelen kazada kusursuz olan tarafın araç değer kaybı, kazaya sebep olan taraf ya da o tarafın zorunlu trafik sigortasından karşılanır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, araç değer kaybı kendi kasko şirketinizden değil, kusurlu olan karşı tarafın sigorta şirketinden talep edilebilecektir. Dolayısıyla kendinizin kasko sigortası, poliçenizde özel ve istisnai olarak teminat altına alınmamışsa aracınızın değer kaybını karşılamayacaktır. 

Bu durumu örnek ile ifade etmek gerekirse: 
34 BETA 4360 plakalı aracınız ile seyahat ederken 34 AA 0000 plakalı bir araç ile maddi hasarlı trafik kazasına karıştınız. Burada en önemli husus sizlerin yüzde yüz kusurlu olmamanızdır. Karşı tarafın kusur oranına göre değer kaybı tazminatınızı alabilirsiniz. 34 AA 0000 plakalı araç yüzde yüz kusurlu ise 34 AA 0000 plakalı aracın sigorta şirketine başvurularak aracınızın değer kaybı talep edilebilir. Ancak 34 AA 0000 plakalı araç yüzde yirmi beş kusurlu ise aracınızın değer kaybını yüzde yirmi beş oranında tazmin edebilirsiniz. 

Bir diğer örnekte ise yüzde yüz kusurlu olduğunuz trafik kazasında karşı araç sürücüsünün kusur oranı yüzde sıfır ise karşı tarafın sigorta şirketine değer kaybı için başvuramayacaksınız. Yine kendi kasko sigorta şirketiniz ile yapmış olduğunuz poliçede özel olarak değer kaybı durumu teminat altına alınmamışsa kendi kasko şirketinizden de talep edemeyeceksiniz. (Kasko şirketinizin değer kaybı tazminatını poliçe kapsamında teminat altına alması çok istisnai olup poliçenin özel olarak incelenmesi gerekmektedir.) 

Av. Mücahit Tayfun MANDIRA & Av. Osman Berk KOCAOĞLU